Już 28 czerwca 2025 r. wejdą w życie przepisy ustawy o zapewnianiu spełniania wymagań dostępności niektórych produktów i usług przez podmioty gospodarcze. Ustawa wdraża do polskiego prawa unijną dyrektywę, zwaną Europejskim Aktem o Dostępności (EAA). Celem nowych przepisów jest umożliwienie osobom z niepełnosprawnościami korzystanie z produktów i usług w taki sposób, aby nie sprawiało im to trudności. Jedną z kategorii podmiotów, które zobowiązane są do dostosowania swojej działalności do nowych przepisów są podmioty zajmujące się handlem elektronicznym. Jakie obowiązki wiążą się z nowymi regulacjami?

Wymóg dostępności

Podmioty gospodarcze zajmujące się handlem elektronicznym będą miały obowiązek dostosować wykorzystywane narzędzia, w tym strony internetowe, aplikacje mobilne do potrzeb osób z niepełnosprawnościami. Mali, średni i duzi przedsiębiorcy będą musieli zadbać, aby korzystanie  z ich platform sprzedażowych nie sprawiało trudności osobom z niepełnosprawnościami. 

Zapewnienie dostępności opiera się na czterech podstawowych zasadach:

• zasadzie postrzegalności – głównym celem tej zasady jest przedstawianie informacji w sposób dostrzegalny dla innych zmysłów, za pomocą więcej niż jednego kanału sensorycznego, np. zapewnienie alternatywy tekstowej dla wszelkich treści nietekstowych.
• zasadzie funkcjonalności – głównym celem tej zasady jest zapewnienie aby komponenty interfejsu i nawigacja były możliwe do użycia, np. zapewnienie dostępności wszystkich funkcjonalności za pomocą klawiatury, zapewnienie wystarczającego czasu na przeczytanie i skorzystanie z treści.
• zasadzie zrozumiałości – głównym celem tej zasady jest zrozumiałość informacji i obsługi interfejsu, np. tworzenie treści możliwych do odczytania i zrozumiałych, zapewnienie aby strony internetowe otwierały się, wyglądały i działały w sposób przewidywalny.
• zasadzie kompatybilności – głównym celem tej zasady jest tworzenie treści w taki sposób, aby możliwe było skuteczne interpretowanie ich przez różne programy wykorzystywane przez użytkownika, w tym technologie wspomagające, np. zapewnienie zgodności z aktualnymi i przyszłymi programami użytkownika, w tym technologiami asystującymi.

Sama ustawa nie zawiera szczegółowych wytycznych dotyczących zapewnienia dostępności.  Pomocne w tym zakresie mogą być załączniki do Europejskiego Aktu o Dostępności oraz standardy WCAG. Określają one w szczegółowy sposób środki techniczne umożliwiające zapewnienie dostępności (standard WCAG 2.1 oraz nowszy, choć niewdrożony jeszcze oficjalnie w Polsce WCAG 2.2).

Pozostałe obowiązki

Oprócz samego zapewnienia dostępności ustawa nakłada na podmioty gospodarcze również inne obowiązki, które można podzielić między innymi na:

• obowiązki o charakterze informacyjnym wobec osób ze szczególnymi potrzebami, wobec organu nadzoru rynku, czy też wobec Prezesa Zarządu PEFRON;
• obowiązki o charakterze kontrolnym oraz naprawczym, w tym przeprowadzanie oceny zgodności usługi z wymaganiami dostępności, uwzględniania zmian wymagań dostępności.

Kto będzie sprawdzał realizację obowiązków i jakie mogą być nałożone kary za brak ich realizacji? 

Kontrolę w zakresie spełniania wymagań dostępności sprawuje system nadzoru rynku. Tworzą go Prezes Zarządu PFRON,  organy nadzoru rynku (w przypadku usługi handlu elektronicznego jest to Minister Cyfryzacji ) oraz organy celne.

Naruszenie wynikających z ustawy obowiązków będzie zagrożone karami pieniężnymi. Kary mogą wynieść do dziesięciokrotności przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej za rok poprzedzający, ogłaszanego przez Prezesa GUS w „Monitorze Polskim”, na podstawie przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Nie będą jednak większej niż 10 % obrotu osiągniętego w roku obrotowym poprzedzającym rok nałożenia kary, ustalonego według stanu na dzień wydania decyzji. Kary pieniężne nakładają Prezes Zarządu PFRON lub właściwy organ nadzoru rynku w drodze decyzji. Dodatkowo brak zapewnienia dostępności może wiązać się ze złożeniem skargi przez samego konsumenta.

Branża e-commerce musi więc podjąć niezwłoczne kroki, w celu dostosowania swoich sklepów internetowych i aplikacji sprzedażowych do wymogów dostępności. 

radca prawny  Patrycja Wasilewska, szefowa praktyki szefowa praktyki prawa ochrony danych osobowych