Zgodnie z przepisami prawa autorskiego i praw pokrewnych programy komputerowe podlegają ochronie prawnej takiej jak utwory literackie. Autorowi z reguły przysługują więc wszelkie prawa do stworzonego przez niego oprogramowania, w tym w szczególności do jego kodu źródłowego. Inaczej jest w przypadku oprogramowań udostępnianych w oparciu o licencje open source, z których co do zasady może korzystać każdy, najczęściej w bardzo szerokim zakresie.

Ruch wolnego oprogramowania, z którego wywodzą się licencje open source, powstał w latach 90. XX wieku i był wyrazem sprzeciwu dla restrykcyjnej ochrony prawnoautorskiej programów komputerowych. Twórcy tego ruchu wskazują, że użytkownicy powinni mieć wolność doskonalenia i modyfikowania rezultatów cudzej pracy, w innym bowiem wypadku rynek zmonopolizowałoby kilka podmiotów wytwarzających oprogramowania.

Licencja open source najczęściej zakłada nieograniczony i nieodpłatny dostęp do kodu źródłowego oprogramowania oraz możliwość wykorzystywania programu w dowolnym celu, w tym dokonywania jego modyfikacji, wykorzystywania w dziełach zależnych i dalszego rozpowszechniania. Na takich zasadach można korzystać m.in. z oprogramowania WordPress czy Linux. Co istotne, osoby tworzące nawet twórcze modyfikacje programów, nie mogą ograniczyć swobody korzystania z nich przez innych użytkowników. W takim wypadku odmowa udostępnienia kodu źródłowego dzieła zależnego skutkuje wygaśnięciem wobec tej osoby licencji open source i wiąże się z możliwością podniesienia zarzutu naruszenia prawa autorskiego.

Udostępnianie programów komputerowych na podstawie licencji open source w wielu przypadkach doprowadziło do powstania oprogramowań lepszych niż rozpowszechnione pierwowzory. Z tego względu wielu przedsiębiorców decyduje się na wykorzystywanie i modyfikowanie ich dla celów prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej. W tym przypadku należy mieć na uwadze, że autorzy oprogramowań powstałych w oparciu o licencje open source często są zobowiązani do udostępniania efektu swoich prac ich innym użytkownikom. W związku z tym istnieje ryzyko, że z programu opracowanego dla konkretnego przedsiębiorcy będą mogły korzystać też inne osoby. Należy też pamiętać o tym, że poszczególne licencje open source mogą różnić się postanowieniami, dlatego każdy przypadek wymaga odrębnej analizy w zakresie praw autorskich do oprogramowania.