Dnia 14 maja 2019 r. weszła w życie ustawa z dnia 4 kwietnia 2019 r. o zmianie ustawy o gospodarce nieruchomościami (Dz.U. 2019, poz. 801), dalej jako: ustawa zmieniająca, która zmodyfikowała przepisy dotyczące zwrotu wywłaszczonych nieruchomości.

Do tej pory możliwość wystąpienia przez poprzedniego właściciela lub jego spadkobiercę z wnioskiem o zwrot wywłaszczonej nieruchomości lub udziału w tej nieruchomości, albo części wywłaszczonej nieruchomości lub udziału w tej części, nie była ograniczona czasowo. Jeśli nieruchomość stała się zbędna na cel określony w decyzji o wywłaszczeniu, to zgodnie z art. 136 ust. 3 ustawy o gospodarce nieruchomościami z dnia 21 sierpnia 1997 r. (Dz.U. 2018, poz. 2204 t.j.), poprzedni właściciel lub spadkobierca mógł żądać zwrotu wywłaszczonej nieruchomości, niezależne od tego, ile czasu upłynęło od wydania decyzji o wywłaszczeniu.

Ustawą zmieniającą, do art. 136 ustawy o gospodarce nieruchomościami dodano ustęp 7, zgodnie z którym uprawnienie do zwrotu wywłaszczonej nieruchomości lub udziału w tej nieruchomości, albo części wywłaszczonej nieruchomości lub udziału w tej części, w sytuacji gdy stała się ona zbędna na cel określony w decyzji o wywłaszczeniu, wygasa, jeżeli od dnia, w którym decyzja o wywłaszczeniu stała się ostateczna, upłynęło 20 lat, a w tym terminie uprawniony nie złożył stosownego wniosku. W takim przypadku organ nie ma obowiązku zawiadamiania oraz informowania poprzednich właścicieli lub ich spadkobierców o powzięciu zamiaru użycia wywłaszczonej nieruchomości lub jej części na inny cel, niż określony w decyzji o wywłaszczeniu oraz o możliwości zwrotu wywłaszczonej nieruchomości.

Nie oznacza to jednak, że roszczenie o zwrot nieruchomości wywłaszczonych ponad 20 lat temu wygasło. Zgodnie z art. 2 ustawy zmieniającej, w przypadku gdy 20-letni termin upłynął przed dniem wejścia w życie ustawy zmieniającej, albo gdy od dnia wejścia w życie ustawy zmieniającej do upływu tego terminu pozostało nie więcej niż 12 miesięcy, wniosek o zwrot nieruchomości może zostać złożony w terminie 12 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy zmieniającej, tj. do dnia 14 maja 2020 r.

Zgodnie z brzmieniem art. 2 ust. 2 ustawy zmieniającej, powyższy 12-miesięczny termin znajduje zastosowanie zarówno do nieruchomości wywłaszczonych na podstawie decyzji, jak i do nieruchomości nabytych w drodze umowy.

Jest to więc ostatni rok na zgłoszenie roszczeń o zwrot nieruchomości wywłaszczonych ponad 20 lat temu. Byli właściciele lub ich spadkobiercy mają czas na wystąpienie z wnioskiem tylko do 14 maja 2020 r. Po upływie niniejszego terminu, bezpowrotnie utracą oni możliwość odzyskania wywłaszczonych nieruchomości.