W dniu 28 października 2017 r. weszła w życie nowelizacja ustawy o komornikach sądowych i egzekucji, która wprowadza swoiste preferencje w stosunku do dłużników, którzy bez zastosowania przymusu zdecydują się na wykonanie obowiązku mającego postać świadczenia niepieniężnego, tj. obowiązku opróżnienia lokalu z rzeczy lub osób oraz obowiązku wydania rzeczy.

W nowelizacji przewidziano, że jeżeli dłużnik po wezwaniu przez komornika dobrowolnie wykonał obowiązek w wyznaczonym terminie, opłata ostateczna wynosi 1/25 przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego, a ponadto, jeżeli dłużnik dobrowolnie wykonał obowiązek przed doręczeniem mu wezwania, komornik nie pobiera opłaty. Natomiast jeżeli dłużnik dobrowolnie wykonał obowiązek po wyznaczonym terminie – nie później niż trzy dni przed planowanym wykonaniem tytułu wykonawczego – uiszczona przez wierzyciela opłata tymczasowa staje się opłatą ostateczną.

W znowelizowanej ustawie przyjęto także, że wszczęcie egzekucji świadczeń niepieniężnych nie będzie uzależnione od uiszczenia przez wierzyciela całej opłaty, ale od wniesienia opłaty tymczasowej w wysokości 10% przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego.

Omawiana nowelizacja jest wykonaniem orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego z dnia 13 października 2015 r. (sygn. P 3/14), w którym stwierdzono, że przepisy odnoszące się do opłat egzekucyjnych są niekonstytucyjne w zakresie, w jakim nie przewidują niższej stawki za opróżnienie lokalu w sytuacji, gdy dłużnik po wezwaniu przez komornika dobrowolnie wykonał ten obowiązek w wyznaczonym terminie.

Nowe regulacje mają zastosowanie zarówno do spraw toczących się w dacie wejścia w życie ustawy, jak i tam, gdzie egzekucja została już zakończona i zgodnie z art. 770 Kodeksu postępowania cywilnego ustalono jej koszty, tyle że dokonano tego z uwzględnieniem niekonstytucyjnego rozwiązania. W tych ostatnich przypadkach stosowne rozliczenia będą mogły zostać przeprowadzone na wniosek wierzyciela lub dłużnika, który powinien zostać zgłoszony w zawitym terminie roku od dnia wejścia w życie omawianej nowelizacji.