Ulga na konsolidację – mało znany sposób na realne oszczędności podatkowe
Analizując wydatki związane z nabyciem akcji (udziałów) przez spółkę, warto wziąć pod uwagę możliwość skorzystania z mało znanej ulgi konsolidacyjnej. Przepisy dotyczące tej ulgi obowiązują w polskim podatku CIT od 1 stycznia 2022 roku i zostały wprowadzone w ramach tzw. Nowego Ładu. Właściwe zastosowanie ulgi konsolidacyjnej to skuteczny sposób na oszczędności podatkowe.
Wprowadzenie ulgi miało na celu stworzenie zachęty podatkowej dla podatników pragnących dokonywać ekspansji gospodarczej na rynkach krajowych i zagranicznych, poprzez nabywanie udziałów (akcji) spółek kapitałowych funkcjonujących na tych rynkach. Ulga pozwala na preferencyjne traktowanie niektórych kosztów takiej właśnie ekspansji. Umożliwia bowiem odliczenie od podstawy opodatkowania wydatków na nabycie udziałów lub akcji w spółkach kapitałowych. Co ważne, wydatki odliczone od podstawy opodatkowania w ramach ulgi konsolidacyjnej podlegają zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów zgodnie z ustawą CIT.
Dla kogo i na jakich warunkach?
Z ulgi mogą korzystać wyłącznie przedsiębiorcy, którzy są podatnikami CIT. Są to więc nie tylko spółki kapitałowe, ale na przykład spółki komandytowe i komandytowo-akcyjne, jak również spółki jawne, jeżeli są podatnikami CIT. Jeżeli podatnik taki uzyskuje przychody inne niż przychody z zysków kapitałowych, odlicza od podstawy opodatkowania wydatki na nabycie udziałów (akcji) w spółce posiadającej osobowość prawną. W przypadku polskich spółek będą to tylko spółka z o.o., spółka akcyjna i prosta spółka akcyjna. Wydatki takie podatnik odliczy do wysokości uzyskanego przez niego w roku podatkowym dochodu z przychodów innych niż przychody z zysków kapitałowych, nie więcej jednak niż 250 000 zł w roku podatkowym.
Aby skorzystać z ulgi, należy spełnić łącznie następujące warunki:
- warunek lokalizacji siedziby/zarządu nabywanej spółki: spółka, której udziały (akcje) są nabywane, ma siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub w innym państwie, z którym Rzeczpospolita Polska zawarła umowę o unikaniu podwójnego opodatkowania zawierającą podstawę prawną do uzyskania przez organ podatkowy informacji podatkowych od organu podatkowego tego innego państwa;
- warunek zbieżności przedmiotu działalności: główny przedmiot działalności spółki nabywanej, jest tożsamy z przedmiotem działalności podatnika lub działalność takiej spółki można racjonalnie uznać za działalność wspierającą działalność podatnika, przy czym działalność takiej spółki nie jest działalnością finansową,
- warunek niezmienności przedmiotu działalności: nabywana spółka i podatnik prowadzili działalność, o której mowa w pkt 2, przez co najmniej 24 miesiące przed dniem, w którym podatnik nabył w niej udziały (akcje);
- warunek braku powiązań: w okresie dwóch lat przed dniem nabycia udziałów (akcji) spółka i podatnik nie mogą być podmiotami powiązanymi w rozumieniu art. 11a ust. 1 pkt 4 (powiązania w rozumieniu przepisów o cenach transferowych);
- warunek nabycia większości głosów: podatnik w jednej transakcji nabywa udziały (akcje) spółki, w ilości stanowiącej bezwzględną większość praw głosu.
Wydatki kwalifikowane
Ustawodawca ściśle określił kategorie wydatków kwalifikujących się do objęcia ulgą. Za wydatki na nabycie udziałów (akcji) w spółce, na potrzeby stosowania ulgi uznaje się wydatki związane bezpośrednio z transakcją nabycia udziałów (akcji) na:
- obsługę prawną nabycia udziałów i akcji i ich wycenę,
- opłaty notarialne, sądowe i skarbowe,
- podatki i inne należności publicznoprawne zapłacone w Rzeczypospolitej Polskiej i za granicą.
Katalog nie obejmuje ceny zapłaconej za nabywane udziały (akcje) oraz ponoszonych w związku z tą transakcją kosztów finansowania dłużnego.
Co istotne odliczeniu podlega kwota wydatków faktycznie poniesionych w roku podatkowym. Przedmiotowego odliczenia dokonuje się natomiast w zeznaniu za rok podatkowy, w którym nabyto udziały (akcje).
Wymóg długotrwałego posiadania udziałów nabytej spółki
Skorzystanie z ulgi konsolidacyjnej wiąże się z wymogiem posiadania udziałów nabytej spółki przez podatnika przez okres co najmniej 36 miesięcy. Jeżeli podatnik (lub jego następca prawny) dokona zbycia udziałów (akcji), albo ich umorzenia przed upływem tego terminu, będzie obowiązany zwiększyć podstawę opodatkowania o kwotę dokonanego odliczenia. Zwiększenia dokonuje się w rozliczeniu za rok podatkowy, w którym doszło do takiego zbycia lub umorzenia. Konieczność zwiększenia podstawy opodatkowania o kwotę dokonanego odliczenia wystąpi również w przypadku, gdy podatnik lub jego następca prawny w ww. okresie zostanie postawiony w stan likwidacji, zostanie ogłoszona jego upadłość lub zaistnieją inne, przewidziane prawem okoliczności zakończenia działalności podatnika lub następcy prawnego.
Podsumowanie
Chociaż ulga na konsolidację funkcjonuje w polskim porządku prawnym już 3 lata, zainteresowanie nią jest znikome. Jak wynika z opublikowanej przez Ministerstwo Finansów Informacji dotyczącej rozliczenia podatku dochodowego od osób prawnych za 2023 rok, z ulgi w 2023 roku skorzystało jedynie 10 podatników (łączna kwota odliczenia 2,5 mln zł). Dane za rok 2024 nie są jeszcze dostępne, ale mając na uwadze fakt, że kwestie dotyczące ulgi w zasadzie nie bywają przedmiotem wniosków o interpretacje indywidualne, nie spodziewam się istotnej zmiany w zakresie korzystania z odliczenia.
Wdrożenie ulgi wymaga starannego planowania i analizy prawno-podatkowej dla spełnienia wszystkich wymogów formalnych. Z uwagi na możliwe oszczędności podatkowe, warto jednak weryfikować możliwość skorzystania z ulgi, przy transakcjach związanych z nabyciem spółki.
radca prawny Anna Jabłońska, szefowa praktyki prawa korporacyjnego, M&A oraz cen transferowych
Zobacz również:
-
Czy umowa leasingu to schemat podatkowy?
Minister Finansów wydał interpretację ogólną dotyczącą kwalifikacji umów leasingu operacyjnego ...
-
Coraz więcej podmiotów zobowiązanych do raportowania ESG od 2025 roku
Od 2025 roku zaczynają obowiązywać nowe przepisy dotyczące raportowania zrównoważonego ...
-
Listing Act – zmiany w Rozporządzeniu Prospektowym
W grudniu 2024 r. weszły w życie pierwsze zmiany wprowadzone ...