Parlament Europejski i Rada Europejska w listopadzie 2022 r. przyjęły Dyrektywę 2022/2381 ws. poprawy równowagi płci wśród dyrektorów spółek giełdowych. Dyrektywa wprowadza obowiązek osiągnięcia określonych parytetów w organach notowanych spółek do 30 czerwca 2026 r.

Kto i co?

Adresatami Dyrektywy są spółki notowane na giełdzie, jednak z wyłączeniem mikroprzedsiębiorstw oraz przedsiębiorstw małych i średnich (MŚP). Regulacja ta zakłada, że państwa członkowskie Unii Europejskiej nałożą na spółki giełdowe jeden z poniższych, wybranych przez dane państwo, celów:

• zajmowanie przez osoby należące do niedostatecznie reprezentowanej płci co najmniej 40 % stanowisk dyrektorów niewykonawczych;
• zajmowanie przez osoby należące do niedostatecznie reprezentowanej płci co najmniej 33 % wszystkich stanowisk dyrektorskich, w tym zarówno dyrektorów wykonawczych, jak i niewykonawczych.

W polskich realiach dyrektorami wykonawczymi notowanej na giełdzie spółki akcyjnej będą członkowie zarządu, natomiast niewykonawczymi – członkowie rady nadzorczej.

Jeżeli krajowy ustawodawca wybierze pierwszy z ww. celów, dodatkowo powinien zobowiązać spółki giełdowe do ustalenia indywidualnych celów ilościowych, z myślą o poprawie równowagi płci wśród dyrektorów wykonawczych. Spółki giełdowe powinny zmierzać do osiągnięcia takiego indywidualnego celu również do 30 czerwca 2026 r.

Państwa unijne zobowiązane są implementować dyrektywę do 28 grudnia 2024 r. Muszą zapewnić również skuteczne, proporcjonalne i odstraszające sankcje na wypadek naruszenia przepisów implementujących Dyrektywę przez spółki giełdowe. Sankcje takie mogą mieć np. formę kary pieniężnej bądź uprawnienia organu sądowego do stwierdzenia nieważności decyzji podjętej z naruszeniem przepisów Dyrektywy.

Czy to wszystko?

Warto mieć również na uwadze, że Dyrektywa nie jest jedynym źródłem zapisów promujących równouprawnienie pod względem płci.

Aktualnie Dobre Praktyki Spółek Notowanych na GPW 2021 nakładają na spółki publiczne, które zobowiązały się do stosowanie danej zasady, obowiązek posiadania Polityki różnorodności wobec zarządu oraz rady nadzorczej. Polityka taka powinna określać cele i kryteria różnorodności m.in. w takich obszarach jak płeć, wykształcenie, specjalistyczna wiedza, wiek czy doświadczenie zawodowe. W zakresie zróżnicowania pod względem płci, warunkiem zapewnienia różnorodności organów spółki publicznej jest udział mniejszości w danym organie na poziomie nie niższym niż 30% (zasada 2.1 DPSN 2021). Wskaźnik zróżnicowania pod względem płci w ramach organów spółki jest również jednym z obowiązkowych wskaźników, które spółki raportują – lub będą raportowały – zgodnie z dwoma innymi regulacjami unijnymi, a mianowicie – Rozporządzeniem SFDR oraz Dyrektywą CSRD.

radca prawny, dr Magdalena Bieluk