13 października 2022 r. wejdzie w życie nowelizacja Kodeksu spółek handlowych. Jedną z największych zmian jest wprowadzenie do polskiego porządku prawnego szczegółowych przepisów dotyczących prawa holdingowego.

Nowa regulacja ma na celu przede wszystkim określenie relacji pomiędzy spółką dominującą a jej spółkami zależnymi. Jednocześnie, wprowadzone zostaną przepisy chroniące interes wierzycieli podmiotów wchodzących w skład grup spółek, a także ich mniejszościowych wspólników i akcjonariuszy. Poniżej przedstawiamy najważniejsze kwestie uregulowane nowym prawem holdingowym.

Prawo holdingowe nie będzie obligatoryjne

Co istotne, zastosowanie nowych przepisów nie będzie miało charakteru obligatoryjnego. Zależy to od o zgromadzenia wspólników lub walnego zgromadzenia spółki zależnej, które mogą podjąć uchwałę o uczestnictwie w grupie spółek, wskazując spółkę dominującą. Wtedy spółki, zależna i dominująca, będą musiały ujawnić uczestnictwo w grupie spółek w rejestrze przedsiębiorców KRS. Zatem, bez podjęcia wskazanych działań omawiane przepisy nie znajdą zastosowania, a spółki będą mogły kontynuować działalność na dotychczasowych zasadach.

Interes grupy kapitałowej

Zgodnie z obecnym stanem prawnym, organy spółki mają obowiązek działać  zgodnie z jej interesem. Brak jest więc podstaw do kierowania się przy podejmowaniu decyzji interesem grupy kapitałowej, do której spółka przynależy. Nowe przepisy wprowadzają istotną zmianę w tym zakresie. Kluczową zasadą prawa holdingowego ma być bowiem kierowanie się przez spółki należące do grupy spółek, interesem całej grupy. Kodeks spółek handlowych określa to jako „wspólną strategię w celu realizacji wspólnego interesu”.

Polecenia spółki dominującej

W kontekście działalności grup spółek istotna jest także kwestia wydawania przez spółkę dominującą poleceń spółce zależnej. Aktualnie charakter prawny takiego polecenia nie jest uregulowany. Zgodnie natomiast z nowymi przepisami, spółka zależna będzie miała obowiązek wykonać  polecenie wiążące, jeżeli będzie to leżało w interesie grupy spółek. Spółka ta powinna jednak odmówić wykonania wiążącego polecenia, jeżeli jego wykonanie doprowadziłoby do niewypłacalności albo zagrożenia niewypłacalnością tej spółki. Wykonanie przez spółkę zależną wiążącego polecenia wydanego przez spółkę dominującą wymagać będzie uprzedniej uchwały zarządu spełniającej wymogi określone nowymi przepisami.

Odpowiedzialność spółki zależnej

Nowelizacja Kodeksu spółek handlowych wprowadza także szczególne zasady odpowiedzialności spółki zależnej względem jej wierzycieli. Zgodnie z nową regulacją, jeżeli egzekucja przeciwko spółce zależnej okaże się bezskuteczna, spółka dominująca będzie odpowiadała za szkodę wyrządzoną wierzycielowi spółki zależnej. Spółka dominująca będzie mogła uwolnić się odpowiedzialności wyłącznie jeżeli udowodni, że nie ponosi winy lub szkoda nie powstała w następstwie wykonania wiążącego polecenia przez spółkę zależną.

Decyzję ustawodawcy o uregulowaniu prawa holdingowego należy ocenić pozytywnie, a same przepisy jako w dużej mierze użyteczne. Dobrowolność ich zastosowania powoduje jednak, że nie ma pewności, czy będą one szeroko wykorzystywane w praktyce. Ostateczna ocena regulacji będzie więc możliwa dopiero w przyszłości.

Przekształcanie przedsiębiorstw – Bieluk i Partnerzy