Niedozwolone jednostronne zmiany postanowień w umowach kredytu hipotecznego

Niedozwolone jednostronne zmiany postanowień w umowach kredytu hipotecznego

Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów uznał za niedozwolone jednostronne zmiany postanowień w umowach kredytu hipotecznego. Za praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów przyjął działania banku polegające na jednostronnym zmienianiu warunków umów o kredyt hipoteczny dotyczących indeksacji czy denominacji tj. sposobów ustalania kursów walut.

Prezes UOKiK wydał decyzję dotyczącą jednostronnej zmiany warunków umów o kredyt hipoteczny indeksowany i denominowany głównie do franka szwajcarskiego przez Raiffeisen Bank International. Bank w 2016 r. wprowadził arbitralnie nowe sposoby wyliczania kursów kupna i sprzedaży walut obcych. Odsyłał przy tym kredytobiorców do serwisu Reuters, dodając „Indeks Marżowy Banku”. Za takie działanie Prezes UOKiK ukarał Riffeisen Bank International karą ponad 1,2 mln zł.

W decyzji podkreślił, że „zasady wyliczania kursów kupna i sprzedaży walut, od których zależy wielkość zadłużenia i wysokość poszczególnych rat płaconych przez kredytobiorców, to bardzo ważny element umowy o kredyt hipoteczny. Takich postanowień nie wolno jednostronnie zmieniać w umowach zawieranych na czas oznaczony, w których dochodzi do zadłużenia się konsumentów. Konsumenci, którzy nie zgadzali się na zmiany, mogli teoretycznie wypowiedzieć umowy, ale oznaczałoby to konieczność dokonania natychmiastowej spłaty całego zadłużenia. Wybór więc był fikcyjny, a bank wykorzystał swoją silniejszą pozycję, żeby narzucić swoje warunki.”

Ukarany bank twierdził, że celem zmian było wprowadzenie jasnych zasad ustalania kursów walut do wyliczania rat do zapłaty w złotówkach. Należy podkreślić, że zgodnie z ugruntowanym stanowiskiem przedsiębiorcy nie mogą jednostronnie zmieniać czy uszczegóławiać postanowień umowy w trakcie jej wykonywania. Tym bardziej dotyczy to sytuacji, gdy postanowienia można by uznać za niedozwolone. Tak właśnie  jest w przypadku postanowień dotyczących indeksacji/denominacji w umowach kredytów hipotecznych. Warunki takich umów można zmieniać wyłącznie na skutek dobrowolnego porozumienia banku i konsumenta. Jeśli na zmianę tych warunków nie zgadza się konsument, wówczas umowa powinna być wykonywana na dotychczasowych zasadach.

Zobacz również: