Tymczasowe obiekty budowlane takie jak scena, trybuny, namioty czy pawilony gastronomiczne są standardem w organizacji imprez masowych.  Z założenia wznosi się je na krótki okres, dostosowany do czasu trwania wydarzenia, po czym demontuje lub przemieszcza.  Jakie są wymogi prawne dotyczące takich tymczasowych przedsięwzięć budowlanych?  

Tymczasowe obiekty budowlane na zgłoszenie

Zgodnie z art. 29 ust. 1 pkt 12 Prawa budowlanego, niektóre obiekty tymczasowe mogą być realizowane na podstawie zgłoszenia, bez konieczności uzyskiwania pozwolenia na budowę. Warunkiem jest jednak, aby:

• nie były trwale połączone z gruntem oraz
• ich użytkowanie w jednym miejscu zaplanowano na okres nie dłuższy niż 180 dni.

W przypadku imprez masowych, kluczowe jest właściwe zakwalifikowanie danego obiektu i spełnienie wymagań dotyczących m.in. jego stabilności, bezpieczeństwa konstrukcji i warunków ewakuacji.

Trwałość posadowienia tymczasowego obiektu budowlanego 

Pojęcie „nietrwałego połączenia z gruntem” nie jest równoznaczne z brakiem fundamentów. Jak wynika z orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego, dla uznania obiektu za trwale związanego z gruntem decydujące są nie tylko technologia montażu czy możliwość demontażu, ale i względy techniczne i bezpieczeństwo użytkowników  (np. wyrok NSA z 1 czerwca 2017 r., II OSK 2471/15). Nawet obiekt „tymczasowy” co do przeznaczenia, jak hala namiotowa czy scena koncertowa, można uznać za trwale związany z gruntem, jeśli jego gabaryty, masa lub przeznaczenie to uzasadniają.

Dla organizatorów imprez masowych oznacza to konieczność dokładnej analizy obiektu pod względem projektowym i prawnym. W praktyce niektóre instalacje, mimo planowanej krótkotrwałości użytkowania, będą wymagały uzyskania pozwolenia na budowę. Szczególnie, gdy ich konstrukcja służy zapewnieniu bezpieczeństwa dużej liczbie osób i wymaga trwałego posadowienia.

Ocena tymczasowości – zamiar inwestora i praktyka

Jak wskazuje się w doktrynie (m.in. A. Despot-Mładanowicz i A. Kosicki), zamiar inwestora co do demontażu i czasowego użytkowania obiektu ma istotne znaczenie przy ocenie jego charakteru. Jeśli jednak obiekt przez kilka lat wykorzystywany jest cyklicznie w tym samym miejscu lub pozostaje niezmiennie na terenie wydarzeń mimo deklarowanego „tymczasowego” charakteru, może to zostać zakwestionowane przez organy nadzoru budowlanego. W przypadku imprez cyklicznych lub długoterminowych wydarzeń (np. festiwale sezonowe) ryzyko takie rośnie.

Szczególną uwagę należy zwrócić również na obiekty modułowe – kontenery sanitarne, zaplecze gastronomiczne czy punkty medyczne. Często łączą tymczasowy charakter użytkowania z relatywnie trwałym posadowieniem (np. na płytach betonowych). Dla ich klasyfikacji jako tymczasowych istotna jest nie tylko możliwość ich przeniesienia, ale również okoliczności faktyczne i zamiar ich dalszego użytkowania.

Obowiązki organizatora imprezy masowej – nie tylko te wynikające z prawa budowalnego

Organizatorzy imprez masowych podlegają przepisom nie tylko Prawa budowlanego, ale również ustawy o bezpieczeństwie imprez masowych oraz ustawy o ochronie przeciwpożarowej. Muszą zapewnić odpowiednie warunki ewakuacji, dróg dojścia i dojazdu dla służb ratowniczych oraz zabezpieczyć obiekty pod względem nośności i odporności na obciążenia dynamiczne (np. w wyniku tłumu, sprzętu scenicznego lub warunków atmosferycznych).

W związku z tym, nawet w przypadku obiektów formalnie kwalifikujących się jako tymczasowe, konieczne jest przygotowanie:

• dokumentacji technicznej,
• opinii biegłych ds. bezpieczeństwa konstrukcji,
• uzgodnień ze strażą pożarną.

Niekiedy niezbędne będzie również uzyskanie odpowiednich ekspertyz technicznych. Dotyczy to w szczególności konstrukcji scenicznych, zadaszeń, trybun i masztów oświetleniowych, których zawalenie mogłoby prowadzić do katastrofy budowlanej lub poważnego zagrożenia dla zdrowia i życia uczestników.

Podsumowanie

W kontekście imprez masowych, klasyfikacja obiektu jako tymczasowego ma istotne skutki prawne i organizacyjne. Umożliwia bowiem zastosowanie uproszczonej procedury formalnej (zgłoszenie zamiast pozwolenia), skraca czas przygotowań i zmniejsza koszty inwestycyjne. Nie zmienia to jednak faktu, że organy nadzoru budowlanego wnikliwie analizują rzeczywiste cechy obiektów i ich zgodność z przepisami. Często odwołują się do oceny faktycznego sposobu posadowienia obiektu, jego funkcji i przewidywanej trwałości.

radczyni prawna Patrycja Górska

Obsługa budowlanego procesu inwestycyjnego – Bieluk i Partnerzy

Więcej na temat budowlanego procesu inwestycyjnego Strona główna – Proces Inwestycyjny