Aktor przebrany za lekarza, który zachwala skuteczność leku, dziecko, które ciągnie mamę do apteki po witaminowe żelki – od nowego roku takich obrazków nie zobaczymy już w reklamach wyrobów medycznych. Znowelizowana ustawa o wyrobach medycznych restrykcyjnie ogranicza możliwości reklamowe, a wszystko w imię ochrony praw konsumenta.

Zmiany od nowego roku

W związku z dostosowaniem krajowych przepisów do regulacji unijnych, 7 kwietnia 2022r. wprowadzono nowelizację ustawy o wyrobach medycznych. Przepisy dotyczące reklamy wyrobów medycznych oraz usług świadczonych przy pomocy tych wyrobów zaczną obowiązywać od 1 stycznia 2023 r.

Zakazy dotyczące reklamy wyrobów medycznych

Zgodnie z przepisami ustawy, reklama wyrobu medycznego kierowana do publicznej wiadomości nie może wykorzystywać wizerunku osób, które:

– wykonują zawody medyczne lub podają się za takie osoby,

– prezentują wyrób w sposób sugerujący, że wykonują taki zawód.

Przepis został wprowadzony, aby reklama nie wprowadzała konsumentów w błąd. Reklamowanie wyrobu medycznego przez osoby, które posiadają pewien autorytet społeczny może mylnie sugerować wyższość pewnych produktów nad innymi. Dodatkowo, konsument, nie dysponując określoną wiedzą medyczną, może uznać treści reklamowe prezentowane przez takie osoby za obiektywne i naukowe.

Dzieci w reklamie

W reklamie wyrobów medycznych nie zobaczymy również dzieci, które namawiają dorosłych do zakupu „witaminek”. Dziecięcy aktorzy nie mogą bezpośrednio wzywać, czy nakłaniać rodziców lub innych dorosłych, do zakupu reklamowanych wyrobów. Dotyczy to w szczególności wyrobów medycznych w formie lizaków, żelek, czy gum, których forma dedykowana jest dla dzieci. Dotychczas reklamowano je w taki sposób, aby nakłonić dzieci do ich stosowania.

Reklama dla profesjonalistów

Całkowicie zakazano reklamy wyrobów medycznych przeznaczonych do używania przez osoby, które mają odpowiednie wykształcenie w dziedzinie ochrony zdrowia lub medycyny.

Reklama zrozumiała dla laika

Nowa ustawa wprowadza obowiązek formułowania reklamy w sposób zrozumiały dla laika. W szczególności dotyczy to stosowania w reklamie:

• sformułowań medycznych i naukowych,
• przywoływania w reklamie badań naukowych, opinii, literatury lub opracowań naukowych lub
• innych materiałów, z założenia skierowanych do osób wykształconych medycznie.

Konsekwencje naruszenia przepisów dotyczących reklamy wyrobów medycznych

Ustawa reguluje także konsekwencje reklamowania produktów medycznych w sposób, który narusza obowiązujące przepisy. Prezes Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych może wydać w takim przypadku decyzję administracyjną, w której nakaże:

• usunięcie stwierdzonych naruszeń lub
• zaprzestanie publikowania, ukazywania się lub prowadzenia danej reklamy, lub
• publikację wydanej decyzji w miejscach lub środkach masowego przekazu, w których ukazała się dana reklama.

Ocena nowych przepisów

Wprowadzone zmiany należy ocenić pozytywnie. Dotychczas niektóre firmy farmaceutyczne zabiegały o rejestrację swoich produktów nie jako produkt leczniczy, którym faktycznie były, a jako wyrób medyczny. Wynikało to z faktu, że reklama produktów leczniczych była regulowana przepisami ustawy prawo farmaceutyczne, która restrykcyjnie odnosiła się do tych kwestii, a reklama wyrobów medycznych nie była uregulowana.  Nowe przepisy powinny zminimalizować stosowanie takich praktyk.

aplikant radcowski Katarzyna Talipska