Projektowana ustawa o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary zmieni całkowicie rzeczywistość w jakiej  funkcjonują obecnie przedsiębiorcy. Jak się w takim razie przygotować na nadchodzące nieuchronnie zmiany?

Obowiązującą od 2002 roku ustawa dotycząca odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary uznaje się za mało skuteczną. W oparciu o jej przepisy sądy nie wydały zbyt wielu orzeczeń, a zasądzone kary nie były dotkliwe dla przedsiębiorców. Z tego powodu, polski ustawodawca postanowił zaostrzyć zasady odpowiedzialności podmiotów zbiorowych i przygotował projekt nowej ustawy w tym zakresie.

Założenia nowej ustawy

Głównym założeniem nowych przepisów jest:

• zwiększenie efektywności w zwalczaniu nadużyć gospodarczych i skarbowych oraz
• wzmocnienie w przedsiębiorcach poczucia odpowiedzialności za prowadzoną przez nich działalność.

Projektowane przepisy zakładają odpowiedzialność przedsiębiorcy za czyn zabroniony, popełniony w związku z prowadzoną przez niego działalnością, polegający na umyślnym działaniu lub zaniechaniu. Należy podkreślić, że penalizacji podlegać będzie także czyn zabroniony, do którego doszło przez niezachowanie, wymaganej w danych okolicznościach, należytej staranności.

Wysokość kar 

Ustawodawca znacząco podwyższył wysokości kar pieniężnych do 30 mln zł, a w ściśle określonych przypadkach nawet do 60 mln zł. Przewiduje nawet możliwość likwidacji przedsiębiorstwa i przepadek majątku. Jednocześnie proponuje szeroki wachlarz środków zapobiegawczych, w tym m.in.: zakaz ubiegania się o zamówienia publiczne, zakaz promocji i reklamy, zakaz wykonywania określonej działalności, wprowadzenie zarządu komisarycznego na czas trwania postępowania.

W jaki sposób można przygotować się na wejście w życie nowej ustawy?

Jak widać planowane zmiany przepisów mogą mieć negatywne skutki dla przedsiębiorców. Zatem, to co należy zrobić teraz,  to odpowiednio przygotować się  do nadchodzących nowych zasad funkcjonowania. W tym celu należy między innymi:

• Przeanalizować w jakim stopniu organizacja jest narażona na ryzyko ponoszenia odpowiedzialności z tytułu naruszenia przepisów prawa.
• Przeprowadzić audyt wewnętrzny w celu wykrycia potencjalnych nadużyć oraz identyfikacji stanowisk, które sprzyjają ich wystąpieniu.
• Dokonać weryfikacji obowiązujących procedur wewnętrznych pod kątem ich zgodności z wymogami prawa.
• Stworzyć wymagane ustawą instrumenty zabezpieczające organizację przed skutkami przestępstw.
• Wdrożyć odpowiedni system dla sygnalistów, który umożliwi im zgłaszanie nieprawidłowości w bezpieczny i anonimowy sposób.

Podsumowując, doskonałym narzędziem, które pozwoli na zmniejszenie ryzyka występowania nieprawidłowości w przedsiębiorstwie jest przygotowanie i wdrożenie systemu Compliance.  Zastosowanie tego rozwiązania przez przedsiębiorców to jednocześnie sposób na wykazanie się należytą starannością, a ta może wpłynąć na zminimalizowanie, a nawet uniknięcie odpowiedzialności prawnej.

Więcej o Compliance pisaliśmy tutaj.