Sąd Najwyższy w uchwale wydanej w dniu 26 kwietnia 2017 r. (sygn. akt III UZP 1/17) orzekł, że „uprawniony członek rodziny nabywa prawo do renty rodzinnej po osobie, która w chwili śmierci, pomimo niespełniania warunków, miała ustalone prawo do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy na skutek błędu organu rentowego (art. 65 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, jednolity tekst: Dz. U. z 2016 r., poz. 887 ze zm.)”.

Sąd Najwyższy dokonał analizy użytego w artykule 65 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (dalej: ustawa emerytalna) spójnika „lub” i jego znaczenia w kontekście ww. regulacji prawnej. Sąd doszedł do konkluzji, iż spójnik ten należy rozumieć jako „co najmniej jedno z dwojga”. Oznacza to, że prawo do renty rodzinnej przysługuje zainteresowanemu zarówno w sytuacji, gdy ma on spełnione warunki do uzyskania renty rodzinnej, ale nie ma ustalonego prawa do tegoż świadczenia oraz gdy ma ustalone prawo do renty rodzinnej, ale nie spełnia warunków do jej uzyskania, a także gdy spełnia obydwa z ww. warunków. Ponadto wskazał, że pojęcie „ustalenia prawa do świadczenia” nie jest tożsame z pojęciem „spełniania warunków do przyznania świadczenia”. Podkreślił, że o powstaniu prawa do świadczeń z ubezpieczenia społecznego przesądza się z dniem spełnienia wszystkich warunków wymaganych do nabycia tego prawa, a ustalenie prawa do ww. świadczeń wymaga deklaratywnej decyzji organu rentowego. Spełnienie przesłanek do nabycia świadczeń z ubezpieczenia społecznego prowadzi do nabycia prawa w rozumieniu art. 100 ust. 1 ustawy emerytalnej. Kolejnym argumentem uzasadniającym stanowisko Sądu jest możliwość weryfikacji decyzji wydanych przez organ rentowy. Sąd podzielił w tej kwestii stanowisko wyrażone przez Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 11.10.2016 r., o sygn. akt I UK 354/15, z którego wynika, iż niedopuszczalne jest zweryfikowanie błędnej decyzji organu rentowego w postępowaniu dotyczącym osoby, która nie żyje.

Sąd Najwyższy dodatkowo wskazał na funkcję renty rodzinnej, której celem jest zabezpieczenie społeczne osób do niej uprawnionych, co powoduje, że niedopuszczalne jest pozbawianie prawa do renty rodzinnej z powodu błędu organu rentowego. Sąd zauważył też, że zgodnie z nowym przepisem art. 114 ust. 1g ustawy emerytalnej, organ rentowy odstępuje od uchylania lub zmiany decyzji, jeżeli wiązało by się to z nadmiernym obciążeniem dla osoby zainteresowanej, ze względu na jej sytuację osobistą lub materialną, wiek, stan zdrowia lub inne szczególne okoliczności.