Zbywający nieruchomość rolną nie musi uzyskiwać zgody sądu w sytuacji, gdy stronami umowy zbycia nieruchomości rolnej są osoby bliskie – zstępni, wstępni, rodzeństwo, dzieci rodzeństwa, małżonek, osoby przysposabiające i przysposobione – a nieruchomość ta po 30 kwietnia 2016 r. była przedmiotem obrotu pod rządami ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego w brzmieniu nadanym ustawą z dnia 14.04.2016 r. o wstrzymaniu sprzedaży nieruchomości Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa oraz o zmianie niektórych ustaw, pomiędzy osobami względem siebie obcymi.

Sąd Najwyższy w wyroku wydanym w dniu 22 czerwca 2017 r. (sygn. akt III CZP 24/17) orzekł, że zbycie nieruchomości rolnej przez nabywcę przed upływem okresu przewidzianego w art. 2b ust. 1 ustawy z dnia 11 kwietnia 2003 r. o kształtowaniu ustroju rolnego (jedn. tekst: Dz.U. z 2016 r., poz. 2052) osobie bliskiej w rozumieniu art. 2 pkt 6 wymienionej ustawy nie wymaga zgody sądu wydanej na podstawie art. 2b ust. 3 tej ustawy.

Przyczyną wątpliwości, był zapis art. 2b ust 1 ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego zgodnie z którym nabywca nieruchomości rolnej jest obowiązany prowadzić gospodarstwo rolne, w skład którego weszła nabyta nieruchomość rolna, przez okres co najmniej 10 lat od dnia nabycia przez niego tej nieruchomości(…), oraz  art. 2b ust 3 ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego zgodnie z którym zbycia nieruchomości przed upływem okresu 10 lat można dokonać, tylko za zgodą Sądu. Powyższe zapisy powodowały, że notariusze odmawiali sporządzania umów zbycia nieruchomości rolnych, jeżeli nie została im dostarczona zgoda Sądu na przeprowadzenie takiej czynności. Czyniono tak mimo, że w art. 2b ust. 4 ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego wskazano, że konieczność 10-letniego gospodarowania ziemią i zakaz jej sprzedaży w tym czasie, nie obejmuje nabywców będących osobami bliskimi dla zbywających nieruchomość rolną. Uznawano bowiem, że literalna wykładnia przepisów wskazuje na to, że zgoda Sądu nie jest konieczna tylko w sytuacji, gdy aktualni zbywcy nabyli nieruchomość rolną od osób bliskich, a dalszy obrót odbywa się również w kręgu osób bliskich.