18 października 2015 r. wchodzi w życie nowelizacja prawa spadkowego, która zmienia zasady odpowiedzialności za długi spadkowe: przyjęto domniemanie przyjęcia spadku z dobrodziejstwem inwentarza, czyli tylko do wysokości aktywów odziedziczonego majątku, w razie braku odmiennego oświadczenia spadkobiercy w ciągu 6 miesięcy od dnia dowiedzenia się przez niego o tytule powołania do spadku, a nie – jak do tej pory – wprost, czyli odpowiedzialności za całość długów.

W dotychczas obowiązującym stanie prawnym spadkobiercy, którzy nie złożą w ciągu sześciu miesięcy oświadczenia o odrzuceniu spadku albo jego przyjęciu z dobrodziejstwem inwentarza, przyjmują spadek wprost, czyli odpowiadają za wszelkie długi spadkowe, także swoim majątkiem osobistym. Rozwiązanie tego problemu przynosi nowelizacja, której najważniejszym założeniem jest to, by spadkobierca odpowiadał za długi, które dziedziczy w spadku, ale jedynie do stanu czynnego spadku, czyli do wartości aktywów spadku. Celem ustawy jest ochrona spadkobierców przed niekorzystnymi skutkami braku złożenia oświadczenia w przedmiocie przyjęcia bądź odrzucenia spadku. Aby przejąć spadek wprost albo go odrzucić, trzeba będzie złożyć oświadczenie. Brak oświadczenia spadkobiercy w przedmiocie przyjęcia bądź odrzucenia spadku w terminie sześciu miesięcy od dnia, w którym dowiedział się on o tytule swego powołania, jest jednoznaczny z przyjęciem spadku z dobrodziejstwem inwentarza, czyli ograniczoną odpowiedzialnością za długi spadkowe.
 

Ponadto w ustawie postanowiono zmienić także zasady ustalania stanu majątku spadkowego. Obecnie stan tego majątku ustala komornik sądowy, sporządzając spis inwentarza, co dla spadkobierców oznacza obowiązek poniesienia kosztów, ponieważ komornik korzysta z usług rzeczoznawców. Po nowelizacji spadkobiercy sami będą mogli składać – w sądzie lub u notariusza – wykaz inwentarza, według wzoru ustalonego przez ministra sprawiedliwości, w którym będzie umieszczać się pasywa i aktywa spadku, a spłata długów będzie następować właśnie zgodnie z tym wykazem.
 

Dotychczasowe przepisy nie tracą jednak na znaczeniu z tego względu, że mają nadal zastosowanie do spadków otwartych przed dniem wejścia w życie nowelizacji, czyli przed 18 października 2015 r.