Dnia 16 grudnia 2009 r. Sąd Najwyższy w powiększonym, siedmioosobowym składzie podjął uchwałę (sygn. III CZP 80/09), w której stwierdził, że sąd, rozpoznając wniosek o wpis w księdze wieczystej, jest związany stanem istniejącym z chwili złożenia wniosku i kolejnością jego wpływu. Dodał, że bez znaczenia pozostaje kwestia ewentualnej zmiany stanu rzeczy w okresie dzielącym złożenie wniosku i dokonanie wpisu.

Przed przyjęciem uchwały nie było jednoznaczne, czy o treści wpisu ma decydować stan rzeczy z daty orzekania, czy też stan na dzień złożenia wniosku o wpis. Przyjęcie pierwszego rozwiązania byłoby uzasadnione treścią art. 316 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego, zgodnie z którym sąd orzeka biorąc pod uwagę stan rzeczy aktualny na chwilę zamknięcia rozprawy. Byłoby to stanowisko korzystne dla nabywców nieruchomości – sąd nie mógłby wpisać hipoteki obciążającej nieruchomość, jeżeli po złożeniu wniosku o jej wpis nieruchomość zostałaby sprzedana. Mogłoby to uchronić nabywcę od kupna nieruchomości, co do której wniosek o obciążenie hipoteką został już złożony, jednakże nie zdążył jeszcze zostać rozpoznany. W Sądzie Najwyższym orzekano już w ten sposób (tak np. postanowienie z dnia 13 grudnia 2001 r., sygn. IV CKN 369/01).
Uchwała z dnia 16 grudnia rozstrzygnęła jednak omawianą kwestię odmiennie. Sąd Najwyższy opowiedział się ostatecznie za rozwiązaniem korzystniejszym dla wierzycieli, których wniosek o wpis hipoteki będzie pozytywnie rozpoznany nawet wówczas, kiedy ich dłużnik zdąży sprzedać nieruchomość przed rozpoznaniem przez sąd wniosku o wpis. Warunkiem jest, aby wniosek o wpis hipoteki został złożony zanim dojdzie do zbycia nieruchomości.
Co istotne, Sąd Najwyższy nadał powziętej przez siebie uchwale moc zasady prawnej, co oznacza, że przedstawiona w niej wykładnia przepisów jest wiążąca dla sądów wieczystoksięgowych.