Polscy frankowicze z niecierpliwością czekają na kolejne orzeczenie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Już 29 kwietnia 2021 r. TSUE wyda orzeczenie w sprawie pięciu pytań prejudycjalnych, które zadał Sąd Okręgowy w Gdańsku, na gruncie umowy kredytu hipotecznego indeksowanego do franka szwajcarskiego. To już drugie orzeczenie, które TSUE wyda w odpowiedzi na pytania zadane przez polskie sądy.

Na wstępie warto zaznaczyć, że Zgromadzenie Ogólne TSUE postanowiło, że w sprawie przedłożonych pytań prejudycjalnych nie jest potrzebna, ani opinia rzecznika generalnego, ani rozprawa. Zgodnie z treścią art. 20 Protokołu (nr 3) w sprawie Statutu Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej: Jeśli Trybunał uzna, że w sprawie nie występuje nowe zagadnienie prawne, po wysłuchaniu rzecznika generalnego może zadecydować o rozstrzygnięciu sprawy bez opinii rzecznika generalnego. Jak wynika z przepisu, TSUE korzysta z opinii rzecznika generalnego, przed wydaniem wyroku, w sytuacji, gdy zagadnienia prawne przedstawione do rozstrzygnięcia dotyczą kwestii nowych. Natomiast, gdy dotyczą kwestii już uprzednio rozstrzyganych lub takich pytań, na które odpowiedzi można wywieźć z dotychczasowego orzecznictwa, a Trybunał nie zamierza odstąpić od dotychczasowej linii, to wówczas opinia rzecznika nie jest wymagana. 
Mając na uwadze powyższe, można przypuszczać, że TSUE nie odpowie na wszystkie z zadanych pytań lub odpowie w sposób tożsamy do treści już wydanych uprzednio orzeczeń.

Czego dotyczy pięć pytań prejudycjalnych?

Po pierwsze Sąd Okręgowy w Gdańsku chce wiedzieć jakie znaczenie ma zawarcie przez strony aneksu, który modyfikuje klauzule indeksacyjne w taki sposób, że nie spełniają one przesłanek do uznania ich za niedozwolone.

Po drugie czy możliwe jest uznanie za niedozwolone tylko części postanowienia umownego, będącego podstawą do przeliczenia kursu wymiany waluty, do której indeksowany jest kredyt. W istocie Sąd chce uzyskać odpowiedź, czy można z umowy usunąć samo odesłanie do marży kupna/sprzedaży pozostawiając w umowie kurs średni NBP.

Trzecie pytanie odnosi się do wpływu tzw. ustawy „antyspreadowej” na umowy kredytowe zawarte przed datą jej wejścia w życie. Dokładniej tego, czy wejście w życie tej ustawy w jakikolwiek sposób wpływa na postanowienia umowne zawarte w umowach obowiązujących przed wejściem nowelizacji w życie (ich ważności, czy też abuzywności).

W odniesieniu do pytania czwartego Sąd Okręgowy w Gdańsku dąży do ustalenia, jaki charakter ma wyrok stwierdzający nieważność umowy na skutek wyłączenia z niej nieuczciwych postanowień. Czy to stwierdzenie ma skutek od początku trwania umowy, czy od daty wyroku stwierdzającego nieważność umowy, tudzież od momentu zakwestionowania umowy przez konsumenta?

Ostatnie pytanie dotyczy konieczność informowania konsumenta, który zgłosił żądanie stwierdzenia nieważności umowy, o skutkach prawnych takiego rozstrzygnięcia, tzn. obowiązku informowania o ewentualnych możliwych, przyszłych roszczeniach przedsiębiorcy (banku) w stosunku do kredytobiorcy, za korzystanie z kapitału.

Odpowiedź TSUE  na powyższe pytania, w istotny sposób wpłynie na sytuację polskich frankowiczów. Orzeczenie będzie miało szczególne znaczenie na rozstrzyganie kwestii związanych z przedawnieniem i z korzystaniem z kapitału po stwierdzeniu nieważności umowy. O rozstrzygnięciu Trybunału będziemy informować na bieżąco.

Sygnatura sprawy C-19/20