Zarząd sukcesyjny, zgodnie z  ustawą z dnia 5 lipca 2018 r. o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej (dalej jako: ustawa), może zostać ustanowiony za życia przedsiębiorcy lub po jego śmierci.

Zasady kontynuacji stosunków umownych, powstałych za życia przedsiębiorcy, są zróżnicowane, w zależności od momentu ustanowienia zarządu sukcesyjnego.

W sytuacji, gdy zarząd sukcesyjny zostanie ustanowiony za życia przedsiębiorcy, następuje bezpośrednia kontynuacja stosunków umownych, z wyłączeniem umów, których wykonanie zależy od osobistych przymiotów zmarłego przedsiębiorcy.

Natomiast w przypadku, gdy zarząd sukcesyjny następuje po śmierci przedsiębiorcy, zastosowanie ma  art. 30 ustawy, który wejdzie w życie z dniem 25 lutego 2019 r.

Zgodnie z tym artykułem, w przypadku braku odmiennych postanowień umowy lub przepisów ustawy do umów zawartych przez przedsiębiorcę w zakresie działalności jego przedsiębiorstwa, w okresie od chwili śmierci przedsiębiorcy do dnia ustanowienia zarządu sukcesyjnego każda ze stron umowy może powstrzymać się ze spełnieniem świadczenia. Jednakże, zgodnie z art. 30 ust. 2 zd. 2 ustawy, druga strona umowy zawartej przez przedsiębiorcę nie może powstrzymać się ze spełnieniem świadczenia, jeżeli osoba uprawniona do dokonywania czynności zachowawczych (np. małżonek przedsiębiorcy, któremu przysługuje udział w przedsiębiorstwie w spadku) zaofiaruje świadczenie wzajemne.

Art. 30 ust. 3 stanowi, że: „Bieg terminów spełnienia świadczenia oraz terminów do wykonania innych obowiązków lub uprawnień wynikających z umowy nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega zawieszeniu w okresie od dnia śmierci przedsiębiorcy do dnia ustanowienia zarządu sukcesyjnego, a jeżeli zarząd sukcesyjny nie został ustanowiony – do dnia wygaśnięcia uprawnienia do powołania zarządcy sukcesyjnego”.

Powyższe jest nowością w prawie cywilnym i może przysporzyć wielu trudności chociażby w przypadku zawieszenia terminu wykonania umowy o roboty budowlane. Powstaje pytanie, czy zawieszenie dotyczy również innych wykonawców i podwykonawców, którzy są związani z daną inwestycją oraz czy czas pomiędzy dniem śmierci przedsiębiorcy a dniem ustanowienia zarządu sukcesyjnego należy uwzględniać w naliczaniu odsetek za niezapłacone w terminie faktury.

Szczegóły dotyczące powyższych zagadnień można znaleźć w komentarzu do ustawy o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej autorstwa dr hab. Jerzego Bieluka.